ارتش و سپاه پاسداران و نقش ناخدا افضلی در رابطه با مخالفت با انحلال ارتش
منبع: کتاب درس تجربه، خاطرات ابوالحسن بنی صدر در گفتگو با حمید احمدی صفحه 303، 304 و 305
حمید احمدی: اکنون که صحبت از شروع جنگ است، فکر می‌کنم داشتن تصویری از وضعیت ارتش و سپاه و مواضع حزب جمهوری اسلامی در این رابطه لازم باشد تا برخی ابهامات روشن شود. در کتاب عبور از بحران مطلبی را آقای رفسنجانی در آنجا یادداشت کرده و می‌نویسد "تیمسار افضلی فرمانده نیروی دریایی تلفن کرد که کار فوری دارد. آمد ولی کار مهمی نداشت... او مدعی بود که باید سپاه را مبنای ارتش قرار داد و ارتش را رفته‌رفته در سپاه منحل کرد. شاید می‌خواست مرا بیازماید."
در‌واقع آقای رفسنجانی با ذکر این عبارت می‌خواهد اینگونه به خواننده القاء کند که گویا خود ایشان از مدافعان حفظ ارتش بوده و امثال ناخدا افضلی که عضو سازمان نظامی حزب توده بودند می‌خواستند سپاه را جانشین ارتش کنند!!
بنی صدر: او این مطلب را بعداً به این یادداشتها ی روزانه‌اش اضافه می‌کند وقتی که ناخدا افضلی را کشتند.
حمید احمدی: کاملاً معلوم است. چون در آن تاریخ گفتگو و تا دو سال بعد از آن، ناخدا افضلی همچنان فرمانده نیروی دریایی بود، آقای رفسنجانی در آن روز نمی‌دانست ناخدا افضلی عضو سازمان نظامی حزب توده است که بخواهد او را بیازماید؟! به هر حال، واقعیت موضوع عکس این ادعای آقای رفسنجانی است. چه در دوران دکتر دریادار مدنی و چه در دوران دکتر مهندس ناخدا افضلی، آنان بیشترین مقاومت و تقابل را با اقدام‌ها باصطلاح پاکسازی افسران نیروی دریایی که تهیه لیست پاکسازی پرسنل ارتش و اقدام‌ها در این زمینه توسط فعالیت پنهان حزب جمهوری اسلامی در ستاد ارتش اعمال می شد، از خودشان نشان می‌دادند و خود من در جریان این کوشش ها بودم.
علاوه بر آن، نمونه عینی نادرستی ادعای آقای رفسنجانی، همانا تاسیس دانشکده افسری نیروی دریایی در ایران بود که برای اولین بار ناخدا افضلی آن را ایجاد کرد که در طول پنجاه سال از تاریخ نیروی دریایی ایران، در ایران عملی نشده بود. و اگر قرار بود، او خط جانشین کردن سپاه بجای ارتش را دنبال کند، هیچ وقت چنین طرح و اقدامی که تقابل با آن فکر داشت را دنبال نمی کرد. از حدود 5-6 ماه قبل از تاریخ یادداشت روزانه آقای رفسنجانی مربوط به این دیدار (2 اردی‌بهشت 1360) ناخدا افضلی گروهی از افسران نیروی دریایی را در پروژه تاسیس دانشکده دریایی در نوشهر، مامور اجرای این کار کرده بود!! تا قبل از تاسیس دانشکده دریایی در ایران، افسران نیروی دریایی، دوره تحصیل دریایی (ناوبری و مهندس دریایی) خود را در یکی از کشورهای ایتالیا، انگلیس، فرانسه، آمریکا و آلمان می گذراندند.
هم چنین است از اقدامات ناخدا افضلی تاسیس دانشکده فرماندهی و ستاد دریایی در ایران (دوره آموزش برای افسران ارشد دریایی) که این پروژه از اواسط سال 1360 شروع شد و خود من حدود 9 ماه در این پروژه کار کردم.
به هر حال در اینجا خواستم با ارائه این داده‌ای مستند، نادرستی ادعای آقای رفسنجانی را نشان بدهم. در کتاب عبور از بحران، در چندین یادداشت، خط فکری ایشان را در رابطه با سپاه و ارتش که خلاف ادعای ایشان است می‌توان دید.
آقای بنی صدر، خطی که سران حزب جمهوری اسلامی در شورای انقلاب در ارتباط با ارتش و سپاه پاسداران دنبال می کردند، آیا واقعاً در سمت و سوی تقویت ارتش بود یا حذف و تضعیف ارتش؟
بنی صدر: تضعیف، نه، در جهت انحلال ارتش بودند. همین آقایان سران حزب جمهوری اسلامی طرحی تهیه کرده بودند و آورده بودند به شورای انقلاب. در آن روز برای رسیدگی به وضع عمرانی منطقه خوزستان به آنجا سفر کرده بودم. وقتی آن طرح را به شورای انقلاب آورده بودند، آقای بازرگان به آنان گفته بود، با این طرح شما واقعاً دارید کودتا می‌کنید و اگر می‌خواهید سر رئیس جمهور را ببرید، اقلاً بگذارید خودش هم حاضر باشد. این درست نیست که شما در غیاب او طرح مربوط به ارتش را هم می‌خواهید تصویب کنید.
طرحی که آقای بهشتی به شورای انقلاب آورده بود این بود که : برای اینکه کودتای 28 مرداد 1332 تکرار نشود، یک هیات مدیره در کشور تشکیل شود با شرکت نمایندگانی از کمیته انقلاب، سپاه پاسداران،دادگاه های انقلاب و شوراهای انقلاب. این هیات مدیره در جهت تصفیه کامل ارتش تا مرحله انحلال به طوری که ارتش بطور کامل در اختیار سپاه پاسداران درآید.
اگر چه سپاه پاسداران و بسیج تا مقطع فتح خرمشهر تحت مدیریت و طرح های عملیات نظامی فرماندهان ارتش عمل می‌کرده است ولی شورای مرکزی فرماندهان سپاه پاسداران همواره تلاش داشت تا مسئولیت فرماندهی در جنگ را از دست ارتش خارج کند. هدفی که سرانجام با پشتیبانی آقای خمینی پس از فتح خرمشهر و با ورود به خاک عراق عملی شد.
